De Mechelse event- en festivalzomer is helemaal van start gegaan. Om festivalgangers veilig te laten feesten, voert Stad Mechelen ook dit jaar een zomerplan discriminatoir geweld en straatintimidatie uit en is er een verhoogde inzet op omstaanderstrainingen.
Net zoals vorig jaar werkte de dienst Preventie en Veiligheid een zomerplan discriminatoir geweld en straatintimidatie uit. Een aanpak is er het ganse jaar door, mede dankzij de Vlaamse impuls vanuit Plan Samenleven, maar met verhoogde inzet tijdens de levendige zomermaanden. Het plan focust op seksuele intimidatie en bij uitbreiding discriminatoir geweld, dat zich vaak manifesteert in het uitgaansleven. ‘Nee is nee’ is de overkoepelende noemer van al deze acties.
Verlagen van drempels
Het zomerplan van 2023 werd bekend onder de koepel ‘Nee is Nee’ en kwam met een online meldpunt, waarop je aangifte kan doen. “Maar uit evaluatie blijkt dat het meldpunt niet wordt gebruikt en de aangiftebereidheid van slachtoffers van discriminatoir geweld over het algemeen zeer laag is”, vertelt Preventieschepen Abdrahman Labsir. “En dat betekent niet dat deze fenomenen plots uitgedoofd zijn, integendeel. Het is aan ons om ervoor te zorgen dat mensen dit platform in eerste instantie kennen en herkennen. De drempel om aangifte te doen moet vervolgens zo laag mogelijk. We moeten slachtoffers voldoende bewust maken van het feit dat zij er juist aan doen om dit te melden en hen daarbij op maat begeleiden. Maar ook preventief kunnen we veel doen: om erger te voorkomen kunnen omstaanders (passanten, horecapersoneel, vrijwilligers, hulpverleners, …) de nodige acties ondernemen.”
Op de Mechelse festivals is de inzet als volgt:
- Op Maanrock worden de acties van 2023 herhaald en verder op punt gesteld. Zo zal FLOW de verantwoordelijken van de M-crew sensibiliseren rond seksueel grensoverschrijdend gedrag (SGG). Tijdens het festival komt er een Care Zone en een meldpunt seksuele intimidatie en discriminatoir geweld in het TEJO-huis.
- Zowel op Parkpop als Maanrock zijn twee partycheckers van de partij. Op Maanrock komen daar nog eens vijf VUB-studenten bij. Deze (job)studenten zijn een laagdrempelig aanspreekpunt voor jongeren op het festivalterrein en in de fietsenstallingen. Waar nodig leiden ze slachtoffers toe naar de aanwezige hulpverleners (EHBO, politie, TEJO-huis) of andere hulpinstanties (familie, vrienden, …). Je kan ze herkennen aan hun ‘Nee is Nee’-T-shirts. Die boodschap vind je ook terug op de herasdoeken rond het festivalterrein.
“De bereidheid van slachtoffers om aangifte te doen is een factor waar we altijd aan moeten blijven werken”, zegt Maxine Willemsen (Ask for Angela-initiatiefnemer en voorzitter van de gemeenteraad). “Ik ben dan ook blij te zien dat we samen blijven inzetten op meldpunten en Ask for Angela, die hun nut al hebben bewezen. Ook de extra inspanning voor nog meer M-Crew leden op te leiden, is een waardevolle beslissing. Zo zorgen we ervoor dat onze stad tijdens de festival- en feestzomer veilig en aangenaam blijft voor iedereen.”
Daarnaast start er in samenwerking met de jeugddienst en de studentenverenigingen van Thomas More een sensibiliseringscampagne op, gericht op het verhogen van de meldingsbereidheid van seksuele intimidatie tijdens het uitgaan. Specifiek voor De Loods zal de stad jonge organisatoren ondersteunen in de toepassing van het principe partychecker, de Ask for Angela-methodiek en het inrichten van een ‘safe zone’ met gratis water. Organisatoren dienen ook sanitaire medewerkers te voorzien tijdens fuiven.
Ook Ask for Angela is een vaste waarde binnen de aanpak rond seksueel grensoverschrijdend geweld en straatintimidatie. Uit een evaluatie met de veertien deelnemende horecazaken bleek dat deze thematieken aanwezig blijven in het uitgaansleven en een aanpak errond nodig blijft. Op het overleg van Horeca Mechelen leggen deze horecazaken hun feedback op tafel. Ook de bevoegde preventiemedewerker neemt deel aan dit overleg om het project top of mind te houden, de implementatie ervan te monitoren en eventuele verdere maatregelen te nemen.
Reageren als omstaander
Het opzetten van omstaanderstrainingen is ook één van de actiepunten binnen Plan Samenleven en een effectieve manier om om te gaan met discriminatoir geweld en straatintimidatie. In een omstaandertraining leer je namelijk reageren op ongewenst gedrag. Niet als slachtoffer, maar wel als getuige van zo’n situatie. Tegen einde 2024 wil de stad 150 omstaanders begeleid hebben. Met nog een half jaar voor de boeg, volgden al 80 burgers en 50 professionals de vorming. In samenwerking met de Mechelse regenbooggemeenschap komt er ook een bijkomende training om ook deze doelgroep zo integraal mogelijk te bereiken.
Er zijn drie stadsmedewerkers opgeleid en actief als trainer. Ook de Grote Broers en Zussen krijgen een trainersbad van deze medewerkers om zelf als trainer aan de slag te gaan. Dit jaar wil de stad nog meer oefenkansen creëren voor deze trainers, onder andere via een aanbod voor jeugdbewegingen en jonge fuiforganisatoren.
Verder is het belangrijk te weten welke impact deze omstaanderstrainingen teweeg brengen. Steekproefgewijs ondervragen we mensen die de training volgden over hun ervaringen met het toepassen van de 5 A’s (anderen betrekken, afleiding creëren, afzonderen, aanspreken, aanwezig blijven) in de praktijk.
Om de trainingen te verduurzamen, richt de stad een omstaandersnetwerk op voor diegenen die verder mee aan de slag willen: ervaringsdeskundigen, opgeleide omstaanderstrainers, geïnteresseerde burgers, professionals en vertegenwoordigers uit verenigingen.