Deze grote look-a-likes van de allerbekendste kostgangers in ZOO Planckendael zorgen voor belangrijk nieuws. Het kweekkoppel zwartsnavelooievaar brengt succesvol drie kuikens groot, waarvan een vierde laatkomertje extra gekoesterd wordt door de verzorgers. De populatie in Europese dierentuinen telt maar 17 vogels, dus deze vier nieuwkomers zijn enorm waardevol voor het kweekprogramma.
Zwartsnavelooievaars zijn bedreigd en uiterst uniek. Er leven nog maar 2.500 vogels in hun kleine herkomst- en broedgebied nabij de Amourrivier in Siberië en China. Hun habitat van moerassen, natte graslanden en rivieroevers nabij bosgebied verkleint zienderogen. Het voedselaanbod neemt af door drooglegging, net als houtkap en bosbranden hun nestmogelijkheden verminderen. Bovendien jagen stropers op de vogels. Geen rooskleurige toekomst voor de vogels. ZOO Planckendael neemt deel aan het internationaal kweekprogramma voor deze soort en zet dan ook alles op alles voor het overleven van deze mooie vogels.
Moeizame kweek
Sinds 2019 leeft er een koppel zwartsnavelooievaar in ZOO Planckendael. Pas in 2022 groeide het koppel dichter naar elkaar toe. “Ze hadden duidelijk interesse in elkaar en in het nest waar ze samen klepperden met hun zwarte snavels. Ze krulden tegen elkaar op en organiseerden het nest. Kortom, ze spraken duidelijk de ooievaarsliefdestaal”, vertelt curator Frédéric Verstappen. “Met vallen en opstaan mochten we nu, in 2024, bevruchte eieren verwelkomen. Zo’n 35 dagen na de leg kraakten de eischalen open en verschenen de ooievaarsbekjes”. Drie kuikens worden nu succesvol grootgebracht door de ouders. De vogelverzorgers assisteren met wat extra voederhulp op het nest. En voor het kleine nakomertje, kuiken nummer vier, nemen de verzorgers tijdelijk de ouderrol over. Achter de schermen helpen ze hem groot en sterk worden om later terug op het nest geplaatst te worden.
Vreemd kleurenverhaal
Volwassen zwartsnavelooievaars verschillen van de gekende witte ooievaars vooral door hun snavel, die verrassend genoeg… zwart kleurt. Voor de rest onderscheiden ze zich door hun grootte (tot wel 1,50m) en hun ogen. De huid rond de ogen is rood en hun irissen kleuren wit. Bij Europese kleppers overheerst daar de kleur zwart. De jonge zwartsnavelooievaarskuikens hebben bij hun geboorte een witgrijze snavel die langzaam zwart kleurt. Bij de kolonie witte ooievaars worden de kuikens geboren met een zwart snavel die later oranjerood kleurt.
“Deze geboorte is, voor mij, de belangrijkste van het jaar! Het zijn zo’n zeldzame, bedreigde vogels waarmee kweken helemaal niet evident is”, gaat Verstappen, curator vogels in ZOO Planckendael, verder.
Eten, eten, eten!
Het is druk in de Aziëvolière, vlak naast de Aziatische leeuwen, bij het voederen van de extra bekjes. Zwartsnavelooievaars leven vooral van vis, insecten, amfibieën, slangen, kleine zoogdieren en vogels. De verzorgers helpen een extra handje om de jongen nog wat bij te voederen.
Uitvliegen
In het eigen ZOO-laboratorium wordt het geslacht van de kuikens bepaald door analyse van het DNA-materiaal aan een borstveer. Aangezien de Europese populatie zo klein is, zullen de jongen rond vier maanden de vleugels uitslaan dicht bij huis. De stamboekhouder bepaalt naar waar ze verhuizen.